Wij helpen u graag op weg. Bel 074 - 376 40 44
Dagelijks brengen de inspecteurs van de Nederlandse Arbeidsinspectie een bezoek aan bedrijven om de arbeidsomstandigheden te controleren. Hoe gaan ze te werk en wat treffen ze aan? In een serie artikelen delen Maarten Narraina en Jane Tijssen van de Arbeidsinspectie hun ervaringen. In deze tweede aflevering leggen ze uit hoe een inspectie eruit ziet en waarom steeds meer bedrijven zelf het ongevalsonderzoek uitvoeren. “Als bedrijven zelf onderzoek doen, worden ze zich meer bewust van de misstanden op de vloer.”
Er zijn twee redenen waarom een inspecteur een bezoek brengt aan een bedrijf. De eerste reden is dat de Arbeidsinspectie een klacht of melding van een arbeidsongeval heeft ontvangen die onderzocht moet worden. De tweede reden is dat het bedrijf geselecteerd is voor een onaangekondigd bezoek. “We proberen zoveel mogelijk risicogestuurd te werken. Op basis van verschillende informatiebronnen zoals het handelsregister en de ontvangen meldingen volgt een selectie van de bedrijven die we bezoeken. En soms maakt een inspecteur zelf een keuze”, legt Maarten Narraina uit.
Soms is een bezoek niet helemaal onaangekondigd. Jane Tijssen wijst op de programma’s die de NLA opzet, soms in overleg met de sector zelf, die vaak gericht zijn op specifieke thema’s of sectoren. Zo hebben inspecteurs in tijdens een speciale actieweek in november vorig jaar 172 bedrijven bezocht om de werkomstandigheden van uitzendkrachten te controleren. Ook zijn vorig jaar inspecties uitgevoerd bij 35 depots van pakketvervoerders, gericht op het laden, lossen en sorteren van pakketten. Tijssen: “Met dergelijke programma’s willen we actief bijdragen aan betere werkomstandigheden. En bedrijven te bewegen om de basis op orde te brengen, voor zover ze dat nog niet hebben gedaan.”
Als een inspecteur bij het bedrijf aankomt, maakt hij zich uiteraard bekend. Sommige inspecteurs gaan meteen de werkvloer op, anderen drinken eerst een kop koffie om wat meer uitleg over het werkproces te ontvangen. Bij de rondgang over de werkvloer wordt de inspecteur vaak begeleid door een leidinggevende of veiligheidscoördinator van het bedrijf. Eventueel voert hij gesprekken met de werknemers op de vloer. “Daarnaast vragen we altijd of iemand van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging wil meelopen. We vragen hoe de gesprekken met de werkgever verlopen en welke vraagstukken er spelen rondom veiligheid en andere arbeidsgerelateerde zaken”, weet Tijssen.
De bevindingen worden direct tijdens de inspectie teruggekoppeld en later nogmaals in de vorm van een inspectiebrief. “Als we lichte overtredingen constateren, ontvangt het bedrijf een waarschuwing of een eis, wat betekent dat de misstanden binnen een redelijke termijn moeten worden opgelost. Als dat niet gebeurt, volgt mogelijk een boete. Bij ernstig gevaar kunnen we zelfs besluiten om het werk stil te leggen”, zegt Narraina. “En als dat nodig is, komen we na een paar weken of maanden opnieuw langs voor een herinspectie.”
Lopen ook werknemers het gevaar om een boete te krijgen? “In principe is dat mogelijk”, beaamt Tijssen. “We doen dat niet meer zo vaak als vroeger. Volgens de arbeidsomstandighedenwet is de werkgever verantwoordelijk voor alles wat een werknemer op de werkvloer doet. Daarom is het belangrijk dat alle voorlichting, onderricht en toezicht goed is georganiseerd. Maar als een werkgever alles in het werk heeft gesteld om de veiligheid te waarborgen en een werknemer zich toch onveilig gedraagt, kunnen wij hem een boete opleggen.”
Lukt het altijd om een goede indruk van de veiligheid op de werkvloer te krijgen? “We vragen altijd het RI&E-documenten op, de wettelijk verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie met het daaruit volgende plan van aanpak. En in magazijnen vragen we altijd naar het verkeersplan. Maar afgezien daarvan blijft een inspectie altijd een momentopname. En het ene moment is het andere niet. Bovendien kan de focus per inspectieproject verschillend zijn”, benadrukt Tijssen. Narraina: “Het ene moment is het erg druk, het andere moment juist erg rustig. De inspecties bij pakketvervoerders hebben we veelal ’s nachts uitgevoerd, omdat dan de meeste pakketten worden gesorteerd. Een inspectie overdag zou in die depots een heel ander beeld geven.”
Als sprake is van een arbeidsongeval, wordt het bedrijf gevraagd om zelf onderzoek te doen naar het arbeidsongeval en een plan van aanpak op te stellen. “De aanleiding is een tweetal dodelijke ongevallen, waarbij de officier van justitie heeft geëist dat het boetebedrag geïnvesteerd wordt in verbetering van de veiligheidscultuur. Naar aanleiding daarvan zijn in de Tweede Kamer moties ingediend met de eist dat meer geïnvesteerd moet worden in verbetering van de werkomstandigheden in plaats van het altijd maar weer beboeten van bedrijven”, vertelt Tijssen.
De eerste ervaringen zijn positief. Ruim tachtig procent van de bedrijven die zelf een ongevalsonderzoek hebben uitgevoerd, voeren alle maatregelen uit het plan van aanpak daadwerkelijk uit. “Dat is echt een heel hoog getal. We zien zelfs dat een aanzienlijk aantal bedrijven nog een stap verder gaat en extra maatregelen treft die niet in het plan van aanpak staan”, stelt Tijssen. “Als bedrijven zelf onderzoek doen, worden ze zich meer bewust van de misstanden op de vloer. Soms gaat maar om kleine dingen, zoals de aanwezigheid van een veiligheidsfunctionaris die niemand durft aan te spreken. Daardoor kunnen onveilige situaties soms jarenlang blijven voortbestaan. Met deze nieuwe aanpak zorgen we dat werkgevers leren van ongevallen en de veiligheid op de werkvloer daadwerkelijk verbetert.”
Marcel te Lindert is een ervaren schrijver en voormalig hoofdredacteur met meer dan zeventien jaar ervaring in de logistiek. Hij was hoofdredacteur bij de vakbladen Logistiek en Transport+Opslag, waar hij belangrijke ontwikkelingen in de sector volgde. Zijn diepgaande kennis en grote netwerk maken hem een belangrijke stem in de logistieke wereld.
