Een heftruck is een handig, maar niet per definitie veilig hulpmiddel. Ondanks het contragewicht en de opties om de snelheid in bochten te beperken ligt het kantelgevaar op de loer. Om te voorkomen dat chauffeurs onder een kantelende heftruck bekneld raken, zijn ze meestal voorzien van een gordel. Een onhandig ding, volgens veel chauffeurs.
In onze auto denken we er niet over na. Een irritant piepje na het starten van de motor zorgt ervoor dat we de veiligheidsgordel, maar wat graag omgespen. De meeste mensen zouden het waarschijnlijk niet eens merken als dat piepje zou worden uitgeschakeld. Het omdoen van de gordel is onderdeel van de vaste routine geworden als we de auto instappen, net zoals de sleutel in het contact steken, de koppeling intrappen en wegrijden.
Hoe anders is dat als we op de heftruck zitten. De meeste machines in Nederland zijn voorzien van een gordel, maar veel chauffeurs kunnen, maar niet wennen aan die veiligheidsvoorziening. Eén van die redenen is ongetwijfeld het veelvuldig op- en afstappen. Heftruckchauffeurs kunnen niet een dag lang op hun stoel blijven zitten. Voortdurend moeten ze van hun truck af om een barcode te scannen, loshangend folie verwijderen, een label van een printer pakken of wat dan ook. Een gordel vast- en losmaken kost tijd en die gunnen zij - en soms ook hun baas - zichzelf niet.
Is de gordel verplicht? Het korte antwoord
Een gordel heftruck is niet altijd wettelijk verplicht volgens de Nederlandse heftruck gordel wetgeving. De gordelplicht heftruck bestaat wel, maar alleen als er daadwerkelijk een veiligheidsgordel heftruck is geïnstalleerd. Het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) biedt werkgevers vijf verschillende opties om te voldoen aan de veiligheidseisen.
Kern van de heftruck gordel wetgeving:
- Een heftruck gordel verplicht dragen als deze aanwezig is
- Vijf erkende alternatieven voor veiligheid
- Reachtrucks hebben andere regels
- Nieuwe regelgeving 2025 brengt strengere eisen
De heftruck gordel wetgeving in artikel 7.17a van het Arbeidsomstandighedenbesluit stelt duidelijke eisen. Voor gordel heftruck veiligheid zijn vijf oplossingen toegestaan:
1. Bestuurderscabine (Gesloten Cabine)
Een volledig gesloten cabine biedt maximale bescherming tegen kantelen. Hierbij is een veiligheidsgordel heftruck wel verplicht te dragen.
2. Anti-Kantel Systeem
Technische voorzieningen die voorkomen dat de heftruck überhaupt kan kantelen, waardoor de gordelplicht heftruck vervalt.
3. Ruimte-Creërende Inrichting
Systemen die bij kanteling voldoende vrije ruimte creëren, zodat beknelling wordt voorkomen zonder heftruck gordel verplicht te maken.
4. Veiligheidsgordel of vastzetsysteem
De traditionele gordel heftruck blijft een erkende oplossing, maar niet de enige optie.
5. Gelijkwaardige voorzieningen
Andere innovatieve oplossingen die hetzelfde veiligheidsniveau bieden als een veiligheidsgordel heftruck.
Kortom: een gordel is een erkende voorziening waarmee bedrijven aan de wet voldoen, maar er zijn ook andere oplossingen mogelijk. Die variëren van een volledig gesloten cabine tot een veiligheidshekje of veiligheidsbeugel. Een dergelijke beugel bevindt zich aan weerszijden van de chauffeur en moet omhoog worden geklapt om een heftruck te kunnen verlaten. Een beugel voorkomt net als een gordel dat chauffeurs onder een kantelende heftruck bekneld kunnen raken, maar is in de praktijk wellicht een stuk gebruiksvriendelijker. Let op: het is verplicht om een gordel te dragen, wanneer deze aanwezig is op de zitplaats in de gesloten cabine of in de heftruck met beugel!
Nieuwe technologieën revolutioneren heftruckveiligheid
Slimme gordelsystemen in 2025. Moderne heftrucks krijgen steeds vaker intelligente veiligheidssystemen:
- Driepuntsgordels: Extra bevestiging aan het beschermdak maakt de gordel gemakkelijker bereikbaar.
- Access Control: De heftruck start pas na het vastmaken van de gordel en invoeren van een toegangscode.
- Object Detection (OD) detecteert automatisch obstakels en voetgangers, waarna de snelheid wordt aangepast.
- Proximity Detection (PD) waarschuwt medewerkers via trilbadges wanneer een heftruck nadert.
- AI en Voorspellende Veiligheid
- Kunstmatige intelligentie analyseert bijna-ongevallen en past automatisch veiligheidsmaatregelen aan. Real-time Location Systems (RTLS) volgen alle bewegende objecten in de hal.
Nieuwe regelgeving 2025
Per 1 januari 2025 zijn er enkele belangrijke wijzigingen doorgevoerd:
Kentekenplicht uitgebreid: Alle heftrucks die op de openbare weg rijden moeten nu voorzien zijn van een kentekenplaat, ongeacht hun breedte (voorheen gold dit alleen voor heftrucks breder dan 130 cm).
Strengere veiligheidseisen: Heftrucks moeten voldoen aan aangescherpte stabiliteitseisen en er geldt een verplichting voor periodieke keuringen.
Certificering chauffeurs: Er wordt strenger gecontroleerd op het bezit van een geldig heftruckcertificaat en chauffeurs moeten regelmatiger bijscholing volgen.
Praktische tips voor werkgevers

Hebben uw heftruckchauffeurs een hekel aan het gebruik van de gordel? Overweeg dan de volgende opties:
- Onderzoek alternatieven: Vraag uw heftruckleverancier naar veiligheidshekjes, veiligheidsbeugels of cabines
- Investeer in moderne technologie: Moderne systemen zoals Access Control maken gordelgebruik automatischer
- Overweeg reachtrucks: Controleer of het inzetten van een reachtruck in plaats van een heftruck een optie is
- Overleg met chauffeurs: Betrek uw chauffeurs bij de keuze voor veiligheidsoplossingen
Veelgestelde vragen als het gaat om gordel heftruck
Is een gordel verplicht in een heftruck?
Nee, een gordel heftruck is niet altijd verplicht. De heftruck gordel wetgeving biedt vijf verschillende veiligheidsoplossingen. Alleen als er daadwerkelijk een veiligheidsgordel heftruck is geïnstalleerd, geldt de gordelplicht heftruck.
Wanneer is een heftruck gordel verplicht?
Een heftruck gordel verplicht dragen geldt alleen wanneer deze daadwerkelijk aanwezig is in de cabine of bij veiligheidsbeugels. Dan moet de gordel heftruck altijd worden gebruikt.
Mag ik de veiligheidsgordel heftruck weglaten als ik vaak op en af stap?
Nee, als er een gordel heftruck aanwezig is, moet deze worden gebruikt volgens de gordelplicht heftruck. Overweeg alternatieven zoals veiligheidsbeugels die praktischer zijn.
Gelden dezelfde regels voor alle heftrucks?
Nee, reachtrucks vallen niet onder de heftruck gordel wetgeving omdat ze alleen naar achteren kunnen worden verlaten en nooit in die richting kantelen.
Wat gebeurt er bij controle zonder geldige veiligheidsvoorziening?
Boetes kunnen oplopen tot €8.700 per overtreding, plus mogelijke stillegging van de werkzaamheden bij overtreding van de heftruck gordel wetgeving.
Kunnen oudere heftrucks worden aangepast?
Ja, een veiligheidsgordel heftruck en andere systemen kunnen vaak worden nagemonteerd om te voldoen aan de geldende regelgeving.
Toekomst van heftruckveiligheid
De ontwikkelingen gaan snel. Real-time Location Systems (RTLS) maken het mogelijk om de exacte positie van alle bewegende objecten in een hal te bepalen. Als zowel heftrucks als voetgangers zijn voorzien van tags, kan dit systeem direct alarm slaan als twee objecten elkaar dicht naderen.
AI wordt steeds meer ingezet voor veiligheidsmaatregelen, waarbij systemen leren van bijna-ongevallen en automatisch veiligheidsmaatregelen aanpassen.
De focus ligt steeds meer op proactieve veiligheid in plaats van reactieve maatregelen. Het gaat er niet alleen om dat chauffeurs beschermd zijn als er iets misgaat, maar vooral om het voorkomen dat er überhaupt iets misgaat.
Het gaat immers om de veiligheid van chauffeurs. Of dat nu met een traditionele gordel is, een moderne veiligheidsbeugel, of geavanceerde sensortechnologie, het belangrijkste is dat iedereen veilig thuiskomt.
Over de Auteur
Tom van BLOM
Tom van BLOM is een karikatuur van een gedreven en vakbekwame BLOM-instructeur. Intern transport is geen kleinigheid, vindt Tom. Hij houdt zich dan ook bezig met alles dat te maken heeft met opleiden en voorlichten. Zijn missie: zijn kennis op een laagdrempelige manier overdragen op (toekomstige) chauffeurs.
