Drie factoren zijn cruciaal voor een veilig magazijn: techniek, procedures en mensen. Aan de techniek en de procedures mankeert vaak niet zo veel, maar de factor mens laat zich moeilijk onder controle brengen. De oplossing van de Veiligste Magazijnen van Nederland: meer investeren in medewerkers. Bijkomend voordeel: dat vergroot de aantrekkelijkheid als werkgever op deze krappe arbeidsmarkt.
Veiligheid is een fundamentele arbeidsvoorwaarde. Dat is een uitspraak van Abbott Logistics uit Breda, het magazijn dat tijdens de verkiezing van het Veiligste Magazijn van Nederland is bekroond met goud. Inderdaad: nu logistiek personeel schaars wordt, is het belangrijker dan ooit om goede arbeidsomstandigheden te creëren. Een veilige werkomgeving waarop magazijnmedewerkers durven te vertrouwen, levert een belangrijke bijdrage aan het binden en behouden van mensen.
Het mooie is: dit mes snijdt aan twee kanten. Voor een veilige werkomgeving is het noodzakelijk om te investeren in de medewerkers. Het is immers hun gedrag dat grotendeels bepaalt of een magazijn veilig is of niet. Investeren in mensen draagt bij aan hun persoonlijke ontwikkeling. Het versterkt het zelfvertrouwen van medewerkers en vergroot de werknemerstevredenheid. Ook dat helpt om mensen voor het magazijn te behouden.
De verkiezing van het Veiligste Magazijn – die plaatsvond tijdens de recente vakbeurs Logistica – levert een paar belangrijke lessen op. Ze maken duidelijk dat het investeren in mensen loont.
1. Veiligheid komt niet per ongeluk
Dit is het motto van Herbalife, dat zilver won tijdens de verkiezing. Het motto maakt duidelijk dat een magazijn alleen veilig is als structureel aandacht aan dit thema wordt besteed. Daaraan ontbreekt het binnen veel bedrijven. Die komen pas in actie als een ongeluk plaatsvindt. Dan is het al te laat.
De eerste tip: reageer niet alleen op ongelukken, maar ook op bijna-ongelukken. In een magazijn is het net als op de weg: heel vaak loopt een incident op het nippertje goed af omdat nog net op tijd iemand aan het stuur trok of op de rem trapte. Neem dergelijke waarschuwingen serieus. Bespreek ze met de medewerkers, analyseer de oorzaak, brainstorm over mogelijke oplossingen en ga daarmee aan de slag. Dat vergroot de saamhorigheid in het team en het veiligheidsbewustzijn. Bovendien: de kans is groot dat medewerkers al vaker soortgelijke incidenten hebben meegemaakt en met goede oplossingen komen.
2. Maak geen onderscheid tussen vast en flex
De vakjury prees Herbalife omdat vaste en flexibele medewerkers op dezelfde manier worden behandeld. Dat is in veel bedrijven anders. Flexibele medewerkers – ‘die zijn immers toch zo weer vertrokken’ – krijgen niet dezelfde begeleiding als vaste medewerkers. Met andere woorden: ze worden niet als volwaardige leden van het team beschouwd. Dat heeft bewust of onbewust impact op het gedrag van deze ‘tweederangs arbeidskrachten’. Ze hebben minder zelfvertrouwen en zijn minder gemotiveerd om veilig en gedisciplineerd te werken.
Onderzoek van TNO in opdracht van de Stichting Arbo Flexbranche (STAF) laat zien dat flexwerkers daadwerkelijk vaker betrokken zijn bij ongevallen dan vaste medewerkers. Bedrijven die uitzendkrachten stimuleren om veilig te werken en luisteren naar hun verbeterideeën, zijn volgens de cijfers beduidend veiliger.
3. Geef nieuwkomers een coach
Dat zouden we allemaal wel willen: nieuwe medewerkers die na één dag net zo bedreven en gedisciplineerd zijn als de vaste medewerkers die al tientallen jaren in het magazijn werken. Maar dat is natuurlijk niet zo. Het vergt tijd om een magazijn – waar de gevaren soms in een klein hoekje zitten – goed te leren kennen. Het vergt ook tijd om een heftruck of reachtruck te leren besturen. Ook een achttienjarige is na één rijles nog geen goede autobestuurder.
Toch behandelen veel bedrijven hun nieuwkomers alsof ze superhelden zijn. Ze krijgen misschien de eerste dag begeleiding. maar laten hen daarna volledig vogelvrij. Dat kan anders. Geef nieuwkomers een coach of buddy die hen gedurende langere tijd begeleidt. Dat hoeft geen supervisor te zijn die hen voortdurend op de vingers kijkt, maar bijvoorbeeld een ervaren collega die regelmatig vraagt hoe het gaat en hen zo nodig instructies geeft. Als tussen een nieuwkomer en zijn buddy een vertrouwensband ontstaat, schept dat ruimte om positieve en negatieve ervaringen te bespreken.
4. Zorg voor goede leidinggevenden
Niets is zo schadelijk voor de veiligheidscultuur als een manager die zelf alle protocollen aan zijn laars lapt. Loopt een manager zonder veiligheidsschoenen door het magazijn? Houdt hij zich niet aan de duidelijk gemarkeerde looproutes? Waarom zouden de medewerkers dat dan wel doen?
De invloed van de leidinggevenden in het magazijn is nog groter dan dat. Dat blijkt onder meer uit inzichten uit de sociale psychologie. Steeds weer blijkt dat het niet voldoende is om medewerkers te vertellen dat ze veilig moeten werken. Veel medewerkers weten dat zelf ook wel, maar toch doen ze dat lang niet altijd. Dat komt omdat andere factoren een rol spelen zoals het zelfbeeld van de medewerker of de sociale norm in het magazijn. ‘Ben ik wel zo’n goede heftruckchauffeur dat ik veilig kan werken? Ben ik geen watje als ik me precies aan de regels houd?’ Dat zijn denkbeelden die veilig werken in de weg kunnen staan.
Leidinggevenden zoals warehouse managers en supervisors kunnen daaraan werken door te zorgen voor een goede cultuur en een goede relatie met de medewerkers. Daarvoor moeten ze wel over de juiste competenties beschikken. Of zoals Steven Gudde van uitzendorganisatie Olympia al eens zei: “Waarom gaan mensen veiliger werken? Omdat ze jou zo’n toffe baas vinden. Of omdat ze zuinig met hun collega’s willen omgaan.”