Hoogwerkers zijn onmisbaar bij werkzaamheden op hoogte. Of het nu gaat om onderhoud, montage, inspectie of schilderwerk, een hoogwerker biedt veiligheid en efficiëntie. Toch zijn niet alle hoogwerkers hetzelfde. De categorie hoogwerker bepaalt hoeveel bewegingsvrijheid, reikwijdte en stabiliteit u heeft. In deze blog zetten we de verschillende categoriën hoogwerkers op een rij en leggen we uit wanneer welke hoogwerker voor welke werksituatie het meest geschikt is.
Veilig en verantwoord werken
Een hoogwerker is meer dan alleen een hulpmiddel om op hoogte te komen. Het is een arbeidsmiddel dat, bij verkeerd gebruik, tot gevaarlijke situaties kan leiden. Volgens de Arbowet zijn werkgevers verplicht om medewerkers grondige instructies te geven voordat zij met een hoogwerker werken. In de ARBO-wet noemen ze dit in artikel 7.17C “specifiek deskundig”.
Het volgen van een passende hoogwerker opleiding zorgt ervoor dat uw medewerkers elke categorie hoogwerker veilig en verantwoord kunnen controleren en bedienen. Bij BLOM opleidingen trainen wij cursisten in het gebruik van 3 verschillende soorten categoriën hoogwerkers, zodat zij in elke werksituatie de juiste machine kunnen inzetten en veilig bedienen.
Catergorie 1a - statische verticale hoogwerkers
De hoogwerker in categorie 1a is een verticale, niet-rijdbare hoogwerker, ook wel een statische mast- of schaarhoogwerker genoemd. Deze machines bewegen uitsluitend omhoog en omlaag en moeten handmatig worden verplaatst wanneer ze op een andere plek nodig zijn. Je komt ze vooral tegen bij onderhoudswerkzaamheden aan installaties — omgevingen waar de ondergrond vlak en stabiel is. Omdat de machine niet kan rijden met het platform omhoog, is het een veilige keuze voor werkzaamheden binnen een vaste werkzone. In de praktijk wordt deze categorie hoogwerker echter niet heel vaak gebruikt. De beperkte mobiliteit maakt dat gebruikers vaker kiezen voor de meer flexibele categorieën 3a of 3b, die tijdens het werk eenvoudig te verplaatsen zijn.
Categorie 1b - statische giekhoogwerkers
De hoogwerker in categorie 1b is een statische telescoop- of knikarmhoogwerker. Dit type kan de werkbak niet alleen verticaal omhoog bewegen, maar ook horizontaal uitschuiven of zwenken, waardoor je gemakkelijker over obstakels heen kunt werken. De machine zelf is niet verplaatsbaar met de werkbak omhoog: je moet de hoogwerker dus neerlaten voordat je hem handmatig of met een voertuig naar een andere positie kunt rijden. Categorie 1b-hoogwerkers worden vaak gebruikt bij schilder-, onderhouds- of installatiewerkzaamheden aan gevels, machines of constructies, waar een vaste opstelplaats en een groter bereik in hoogte of zijdelingse richting nodig zijn. De 1b blijft echter een veilige en stabiele keuze voor situaties waarin werken vanaf één vaste positie voldoende is. Bij BLOM opleidingen maken we voor deze categorie in de cursus gebruik van een gestempelde aanhangerhoogwerker of spinhoogwerker.
Categorie 3a - mobiele verticale hoogwerkers
De hoogwerker in categorie 3a is een zelfrijdende schaarhoogwerker die vooral wordt gebruikt voor werkzaamheden op hoogte binnen vlakke en stabiele omgevingen, zoals magazijnen, distributiecentra en productiehallen. In tegenstelling tot de statische categorieën 1a en 1b kan een 3a-hoogwerker rijden met het platform in opgeheven positie, wat het werk aanzienlijk efficiënter maakt. Monteurs en installateurs hoeven de machine niet telkens te verplaatsen via de grond, maar kunnen veilig op hoogte blijven terwijl ze zich verplaatsen binnen hun werkgebied. Deze categorie is in Nederland veruit de meest gebruikte categorie hoogwerker, juist vanwege die mobiliteit en gebruiksvriendelijkheid. De 3a-hoogwerker biedt een stabiel platform met voldoende werkruimte en is ideaal voor montage-, onderhouds- en inspectiewerk op vaste hoogte binnen magazijnen en industriële omgevingen. In alle lesprogramma's is de schaarhoogwerker onderdeel van de opleiding.
Categorie 3b - mobiele giekhoogwerker
De hoogwerker in categorie 3b is een zelfrijdende telescoop- of knikarmhoogwerker die zowel verticaal als horizontaal kan reiken. Dankzij de zwenk- en uitschuifbare arm kun je eenvoudig over obstakels heen werken of moeilijk bereikbare plaatsen veilig benaderen. Deze machines kunnen, net als de 3a-hoogwerkers, rijden met het platform omhoog, waardoor werkzaamheden op hoogte flexibel en efficiënt uitgevoerd kunnen worden. Categorie 3b-hoogwerkers worden veel gebruikt in de bouw, industrie en logistiek — bijvoorbeeld voor gevelwerk, onderhoud aan installaties of inspecties van constructies. Door hun grote reikwijdte en wendbaarheid zijn ze ideaal voor werkzaamheden waarbij niet alleen hoogte, maar ook bereik en precisie belangrijk zijn. Binnen de praktijk is dit, samen met de 3a, de meest toegepaste categorie hoogwerker en daarmee ook vast onderdeel van de verschillende hoogwerker opleidingen.
Elk type hoogwerker heeft zijn eigen voordelen en toepassingen. De juiste keuze hangt af van de werkomgeving en het soort werkzaamheden en verschillende ondergronden Met een opleiding via BLOM Opleidingen vergroot u niet alleen de veiligheid, maar ook de productiviteit van uw medewerkers. Bekijk ons volledige aanbod hoogwerker opleidingen en ontdek welke training het beste past bij uw organisatie.
Deskundige bediening dankzij erkende opleidingen
Ongeacht het type hoogwerker geldt dat veilige bediening kennis en ervaring vereist. Volgens de Arbowet mag een hoogwerker alleen worden bediend door een deskundig opgeleide medewerker. Een hoogwerkercertificaat is het beste bewijs van die specifieke deskundigheid. Op het certificaat vermelden we bij BLOM duidelijk op welke categorie hoogwerkers de deskundigheid betrekking heeft.
Een hoogwerkercertificaat is wettelijk niet verplicht, maar wel essentieel om aan te tonen dat medewerkers goed zijn geïnstrueerd. Door te investeren in kwalitatieve opleidingen van BLOM opleidingen voldoet u niet alleen aan de Arbowet, maar creëert u ook voorwaarden voor een veilige werkomgeving.
Met 22 opleidingslocaties door heel Nederland is er altijd een cursus bij u in de buurt. Zo beschikken uw medewerkers over de juiste kennis en vaardigheden om met elke categorie hoogwerker veilig en professioneel te werken.
Over de Auteur
Tom van BLOM
Tom van BLOM is een karikatuur van een gedreven en vakbekwame BLOM-instructeur. Intern transport is geen kleinigheid, vindt Tom. Hij houdt zich dan ook bezig met alles dat te maken heeft met opleiden en voorlichten. Zijn missie: zijn kennis op een laagdrempelige manier overdragen op (toekomstige) chauffeurs.