Wij helpen u graag op weg. Bel 074 - 376 40 44
Een heftruck is een handig, maar niet per definitie veilig hulpmiddel. Ondanks het contragewicht en de opties om de snelheid in bochten te beperken ligt het kantelgevaar op de loer. Om te voorkomen dat chauffeurs onder een kantelende heftruck bekneld raken, zijn ze meestal voorzien van een gordel. Een onhandig ding, volgens veel chauffeurs. Zijn andere oplossingen toegestaan?
In onze auto denken we er niet over na. Een irritant piepje na het starten van de motor zorgt ervoor dat we de veiligheidsgordel maar wat graag omgespen. De meeste mensen zouden het waarschijnlijk niet eens merken als dat piepje zou worden uitgeschakeld. Het omdoen van de gordel is onderdeel van de vaste routine geworden als we de auto instappen, net zoals de sleutel in het contact steken, de koppeling intrappen en wegrijden.
Hoe anders is dat als we op de heftruck zitten. De meeste machines in Nederland zijn voorzien van een gordel, maar veel chauffeurs kunnen maar niet wennen aan die veiligheidsvoorziening. Eén van die redenen is ongetwijfeld het veelvuldig op- en afstappen. Heftruckchauffeurs kunnen niet een dag lang op hun stoel blijven zitten. Voortdurend moeten ze van hun truck af om een barcode te scannen, loshangend folie verwijderen, een label van een printer pakken of wat dan ook. Een gordel vast- en losmaken kost tijd en die gunnen zij - en soms ook hun baas - zichzelf niet.
Het goede nieuws is dat heftruckchauffeurs niet verplicht zijn een gordel om te doen. Artikel 7.17a van het Arbeidsomstandighedenbesluit (kortweg het Arbobesluit) stelt dat mobiele arbeidsmiddelen zodanig moeten zijn uitgerust dat de gevaren als gevolg van het kantelen of omvallen zo veel mogelijk worden beperkt. Dat kan door een gordel te installeren en die steeds weer om te doen.
In het Arbobesluit worden heftrucks echter als aparte categorie benoemd (artikel 7.17a lid 5). De letterlijke tekst luidt als volgt:
Heftrucks waarmee een of meer personen kunnen worden vervoerd, zijn zodanig uitgerust, dat het gevaar van kantelen of de gevolgen daarvan zoveel mogelijk worden beperkt door:
a. een bestuurderscabine;
b. een inrichting die verhindert dat de heftruck kantelt;
c. een inrichting die ervoor zorgt dat, indien de heftruck kantelt, er voor de te vervoeren personen voldoende vrije ruimte is tussen de grond en bepaalde delen van de heftruck;
d. een inrichting op elke zitplaats van de heftruck, waarmee de op de truck aanwezige personen zich op de zitplaats kunnen vastzetten, of
e. andere voorzieningen met een gelijk veiligheidsniveau.
Kortom: een gordel is een erkende voorziening waarmee bedrijven aan de wet voldoen, maar er zijn ook andere oplossingen mogelijk. Die variëren van een volledig gesloten cabine tot een veiligheidshekje of veiligheidsbeugel. Een dergelijke beugel bevindt zich aan weerszijden van de chauffeur en moet omhoog worden geklapt om een heftruck te kunnen verlaten. Een beugel voorkomt net als een gordel dat chauffeurs onder een kantelende heftruck bekneld kunnen raken, maar is in de praktijk wellicht een stuk gebruiksvriendelijker. Let op: het is verplicht om een gordel te dragen, wanneer deze aanwezig is op de zitplaats in de gesloten cabine of in de heftruck met beugel!
Moderne heftrucks worden steeds vaker uitgerust met intelligente gordelsystemen die het werk eenvoudiger maken. Fabrikanten zoals Jungheinrich introduceren bijvoorbeeld driepuntsgordels met een extra bevestigingspunt aan de stijl van het beschermdak. De gordel hangt daardoor "voor het grijpen" tijdens het opstappen en maakt het lastiger voor de chauffeur om zonder gordel te rijden.
Veel nieuwere heftrucks zijn uitgerust met Access Control technologie. Deze systemen controleren of de stoelschakelaar is geactiveerd vóórdat de gordel wordt vastgeklikt. De heftruckbediening wordt pas vrijgegeven na het ingeven van een geldige toegangscode en na activering van zowel het stoelcontact als het gordelcontact.
Object Detection (OD) systemen gebruiken sensoren aan de achterzijde van heftrucks om voetgangers, andere trucks of obstakels te detecteren. Zodra gevaar wordt gedetecteerd, past het systeem automatisch de prestaties van de heftruck aan door bijvoorbeeld de snelheid te verlagen.
Proximity Detection (PD) waarschuwt medewerkers via trilbadges wanneer een heftruck nadert, wat de veiligheid in drukke magazijnomgevingen aanzienlijk verhoogt.
Let op: het bovenstaande geldt alleen voor heftrucks, niet voor reachtrucks. Heftruckproducent Toyota Material Handling legt in een goed geschreven blog uit waarom dat zo is: een heftruck kan bij onvakkundig gebruik zowel voorwaarts als zijwaarts kantelen. Omdat een chauffeur de neiging heeft om uit een kantelende truck te springen - vrijwel altijd in de richting waarin de truck valt - is de kans op beknelling groot. Daarom is een voorziening nodig die de chauffeur op zijn plek houdt, of dat nu een gordel, beugel of cabine is.
Een reachtruck daarentegen kan alleen aan de achterzijde worden verlaten. Maar als een reachtruck kantelt, is dat nooit naar achteren. De kans dat dat een reachtruckchauffeur dus onder een kantelende machine bekneld raakt, is nihil. Een gordel, beugel of andere voorziening is op een reachtruck dan ook niet verplicht.
Per 1 januari 2025 zijn er enkele belangrijke wijzigingen doorgevoerd:
Kentekenplicht uitgebreid: Alle heftrucks die op de openbare weg rijden moeten nu voorzien zijn van een kentekenplaat, ongeacht hun breedte (voorheen gold dit alleen voor heftrucks breder dan 130 cm).
Strengere veiligheidseisen: Heftrucks moeten voldoen aan aangescherpte stabiliteitseisen en er geldt een verplichting voor periodieke keuringen.
Certificering chauffeurs: Er wordt strenger gecontroleerd op het bezit van een geldig heftruckcertificaat en chauffeurs moeten regelmatiger bijscholing volgen.
Hebben uw heftruckchauffeurs een hekel aan het gebruik van de gordel? Overweeg dan de volgende opties:
De ontwikkelingen gaan snel. Real-time Location Systems (RTLS) maken het mogelijk om de exacte positie van alle bewegende objecten in een hal te bepalen. Als zowel heftrucks als voetgangers zijn voorzien van tags, kan dit systeem direct alarm slaan als twee objecten elkaar dicht naderen.
AI wordt steeds meer ingezet voor veiligheidsmaatregelen, waarbij systemen leren van bijna-ongevallen en automatisch veiligheidsmaatregelen aanpassen.
De focus ligt steeds meer op proactieve veiligheid in plaats van reactieve maatregelen. Het gaat er niet alleen om dat chauffeurs beschermd zijn als er iets misgaat, maar vooral om het voorkomen dat er überhaupt iets misgaat.
Het gaat immers om de veiligheid van chauffeurs. Of dat nu met een traditionele gordel is, een moderne veiligheidsbeugel, of geavanceerde sensortechnologie, het belangrijkste is dat iedereen veilig thuiskomt.
Tom van BLOM
Tom van BLOM is een karikatuur van een gedreven en vakbekwame BLOM-instructeur. Intern transport is geen kleinigheid, vindt Tom. Hij houdt zich dan ook bezig met alles dat te maken heeft met opleiden en voorlichten. Zijn missie: zijn kennis op een laagdrempelige manier overdragen op (toekomstige) chauffeurs.
Geplaatst op: 20 februari 2018
"Wij verplichten onze heftruck / reachtruckchauffeurs ten alle tijde een gordel te dragen. Als voorbeeld neem ik altijd de chauffeur die buiten zijn schuld om frontaal tegen een vrachtwagen reed en door de ruit van zijn truck gelanceerd werd. Deze ruiten zijn van gelaagd glas en daardoor extra stevig waardoor hij zijn nek brak en overleed. Ik ben er van overtuigd dat geen gordel meer kwaad dan goed doet en elke werknemer de tijd moet nemen zijn gordel om te doen en elke werkgever dit positief moet beoordelen."
Geplaatst op: 14 maart 2023
"Een reachtruck daarentegen kan alleen aan de achterzijde worden verlaten. Maar als een reachtruck kantelt, is dat nooit naar achteren. De kans dat dat een reachtruckchauffeur dus onder een kantelende machine bekneld raakt, is nihil. Een gordel, beugel of andere voorziening is op een reachtruck dan ook niet verplicht. nou......: https://fb.watch/jgbVGoU_MA/"